Đảng của Thủ tướng Abe thắng lớn - Một cái kết có hậu

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cài hoa vào tên những ứng cử viên của đảng LDP đắc cử trong cuộc bầu cử Thượng viện. (Ảnh: AFP/TTXVN) Như vậy, cộng với 59 ghế chưa phải bầu lại, liên minh do LDP đứng đầu nắm trong tay phần lớn quá bán 135 ghế và chính thức “đặt dấu chấm hết” cho tình trạng chia rẽ tại quốc hội Nhật Bản kéo dài gần bảy năm qua. Chiến thắng này là một “cái kết có hậu” đối với cả LDP và cá nhân chủ nghĩa Thủ tướng Abe khi ông chính là vị thủ tướng đầu tiên phải ra đi hồi năm 2007 sau khi liên minh cầm quyền hứng chịu thất bại cay đắng trong cuộc bầu cử Thượng viện năm đó, mở đầu cho một chu kỳ bất ổn kéo dài trên chính trường Nhật Bản mà ở đó, thế đối đầu giằng co giữa các chính đảng khiến nhiều vị lãnh đạo kế nhiệm phải bùi ngùi rời nhiệm sở. Thành công từ Abenomics Rõ ràng, chiến thắng này sẽ mở đường cho một chính phủ ổn định đầu tiên của Nhật Bản kể từ khi Thủ tướng Junichiro Koizumi ra đi năm 2006, giúp Nội các của ông Abe có đủ thời kì và sức mạnh để thực hiện hàng loạt các quyết sách táo tợn trong thời kì tới. Bên cạnh ý nghĩa chính trị, chiến thắng không chỉ phản chiếu tín nhiệm cao của cử tri dành cho các chính sách kinh tế mang tên Abenomics nhằm giúp Nhật Bản thoát khỏi tình trạng giảm phát kéo dài gần hai thập kỷ mà còn là đòn bẩy quan trọng giúp Thủ tướng Abe đẩy nhanh chương trình cải tổ kinh tế. [Bầu cử Nhật Bản: Đảng của Thủ tướng Abe thắng lớn] Rõ ràng, tính đến thời khắc này, Abenomics đã thu được những thành quả nhất quyết khi hai mũi tên đầu trong “chiến lược ba mũi tên” của ông Abe, bao gồm việc nhà băng Nhật Bản nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ và tăng mạnh ăn xài cho lĩnh vực công, đã phát huy tác dụng. Sách Trắng kinh tế và tài chính tài khóa 2013 của Văn phòng Nội các ban bố ngày 23/7 cho biết từ đầu năm 2013, kinh tế Nhật Bản đang trên đà thoát khỏi gần hai thập kỷ giảm phát và bắt đầu xuất hiện “những dấu hiệu khởi sắc." Đặc biệt, lần đầu tiên trong 10 tháng qua, thứ “hồi phục” được nhắc đến trong thưa kinh tế của Chính phủ Nhật Bản. Abenomics cũng là lý do giúp liên minh cầm quyền vượt qua cuộc bầu cử Hội đồng thị thành Tokyo và bầu cử Thượng viện Nhật Bản, mang lại thành công vang dội cho LDP và Thủ tướng Abe. Điều này khiến giới quan sát tin tưởng.# Hơn vào một nghị trình nhất quán của chính quyền Abe trước và sau bầu cử, theo đó Tokyo sẽ đặt trọng điểm vào sứ mệnh bình phục kinh tế. Phát biểu tại phiên họp ngắn của LDP sau bầu cử, Thủ tướng Abe khẳng định: “Một nền kinh tế mạnh là thứ cấp thiết cho sức mạnh nhà nước. Không có nó, chúng ta sẽ chẳng thể nào có được quyền lực ngoại giao mạnh mẽ và cải thiện an sinh từng lớp." Với việc khẳng định đấu dành ưu tiên cho các chính sách Abenomics và bình phục kinh tế, ông Abe đã xua tan những đồn đoán về khả năng chuyển hướng sang nghị trình bảo thủ của LDP. Không ít thách thức Tuy nhiên, con đường trước mắt của ông Abe không hoàn toàn là màu hồng. Nội các của ông sẽ phải đương đầu với những thách thức không nhỏ trong ngày mai gần như vấn đề tái phát động các nhà máy điện hạt nhân, lịch trình tăng thuế tiêu dùng, vấn đề sửa đổi hiến pháp và việc tham dự thương lượng thương mại tự do Hiệp định đối tác xuyên thái hoà Dương (TPP). Trong bối cảnh phần nhiều dư luận còn tỏ ra e ngại với việc tái khởi động các lò phản ứng hạt nhân vốn là biện pháp duy nhất hiện nhằm giải quyết vấn đề an ninh năng lượng kể từ sau sự cố nghiêm trọng tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima 1, Chính phủ Nhật Bản vẫn chưa đưa ra được một chiến lược cụ thể cho vấn đề năng lượng của nước Nhật trong mai sau. Trọng trách này ắt hẳn sẽ còn đè nặng lên đôi vai của ông Abe trong thời gian tới. Về vấn đề thương thảo TPP, Nhật Bản đang vấp phải khó khăn giữa một bên là phải giành lợi thế khi gỡ bỏ hàng rào quan thuế để xúc tiến ngành công nghiệp xe hơi và các sản phẩm xuất khẩu thế mạnh của nước này, trong khi vẫn phải đảm bảo quyền miễn trừ thuế suất bằng 0 đối với các sản phẩm nông nghiệp dễ bị thương tổn như gạo, lúa mỳ, thịt bò, thịt lợn, các sản phẩm sữa và đường trước “cơn lũ” nông phẩm giá trẻ từ các nước khác. Tuy được đặt xuống hàng thứ yếu song đích sửa đổi Hiến pháp của chính quyền Abe vẫn là điều khiến dư luận trong và ngoài nước đặc biệt quan hoài. Sau bầu cử Thượng viện, do không hội đủ tối đa 100 ghế trong số 121 ghế được bầu lại lần này, thần thế các nghị sỹ ủng hộ sửa đổi Hiến pháp thuộc ba đảng gồm LDP, SRP và YP sẽ chẳng thể đạt được 2/3 số ghế (162 ghế) tại Thượng viện để thúc đẩy việc sửa đổi Điều 96 bản Hiến pháp hòa bình, nhằm mở đường cho LDP thực hiện điều chỉnh nội dung trong hiến pháp. Theo đó, Nhật hoàng sẽ là nguyên thủ thay vì biểu tượng quốc gia như bây giờ; khẳng định rõ ràng quyền phòng vệ tập thể của Nhật Bản và mở rộng vai trò của Lực lượng phòng ngự như một đội quân chính quy. Việc đổi thay cách hiểu về quyền phòng ngự tập thể được LDP đưa ra ngay từ những ngày đầu tranh cử Hạ viện hồi cuối năm ngoái. Theo đó, Nhật Bản sẽ có quyền can thiệp vũ trang trong trường giao kèo minh của nước này bị bên thứ ba tiến công. Trong bối cảnh bao tay ngoại giao Nhật-Hàn và Nhật-Trung xung quanh vấn đề chủ quyền đối với các quần đảo trên biển Nhật Bản và biển Hoa Đông cũng như tình hình trên bản đảo Triều Tiên diễn biến phức tạp, hình như giới quan sát ít có lý do tin rằng chính quyền Abe sẽ từ hoàn toàn mục tiêu này. Bỏ lại sau lưng một quốc hội chia rẽ sau khi từ chức năm 2007, sáu năm sau, ông Abe lại chính là người gỡ cái “nút thắt” quan trọng ấy cho chính trị Nhật Bản. Sau “cái kết có hậu” trong câu chuyện của ông Abe, giờ đây, Nội các của vị thủ tướng có nhiều duyên nợ với nước Nhật này sẽ có đủ ba năm để làm tròn sứ mệnh mà người dân Nhật Bản uỷ thác cũng như hoàn tất tâm nguyện của riêng ông sau ngần ấy năm lỗi hẹn./. Hữu Thắng/Tokyo (Vietnam+)